De woorden die ik nooit durfde te zeggen

"Als ik ga sterven, wil ik het weten zodat ik afscheid kan nemen van iedereen."

Ze keek me aan toen ze het zei. En ik… ik verstijfde. Ik wist niets te zeggen.

Na het overlijden van mijn moeder voelde ik niet alleen verdriet, maar ook schuld. Niet omdat ik iets fout had gedaan, maar omdat ik zóveel dingen niet had gezegd. Vragen niet had durven stellen. Vooral dat ene moment, dat ene zinnetje dat ze uitsprak, bleef me achtervolgen. Ik had willen reageren, maar ik kon het niet.

En dat voelde als falen.

Wat als je niets meer kunt rechtzetten?

Veel mensen die rouwen ervaren datzelfde schuldgevoel. Niet alleen om wat er is gebeurd, maar vooral om wat níét is gebeurd. Niet op tijd gebeld. Niet genoeg gevraagd. Niet gezegd hoeveel je van iemand houdt. Niet klaar om afscheid te nemen.

Dat schuldgevoel komt vaak voort uit liefde – én uit onmacht. Want verlies betekent dat je de kans om dingen recht te zetten, kwijt bent. De deur is dicht. En wat je nog wilde zeggen, blijft hangen in de lucht.

Waarom voelen we ons schuldig?

Schuldgevoel is een manier om betekenis te zoeken in het onbegrijpelijke. Wanneer iemand overlijdt, blijven we achter met vragen, met leegte. Ons brein wil iets doen met dat gevoel, en soms richten we die energie naar binnen: *Had ik maar… Waarom zei ik niet… Waarom deed ik niet…*

Het zijn logische gedachten. Maar dat maakt ze nog niet waar of terecht.

Wat kun je doen als je je schuldig voelt?

🟡 Erken je gevoel. Probeer het niet weg te duwen. Wat je voelt, mag er zijn.

🟡 Wees mild voor jezelf. Je hebt gehandeld met de kennis, de kracht en het gevoel van dat moment.

🟡 Deel je verhaal. Praten helpt. Met iemand die luistert zonder oordeel, of met anderen die ook rouwen.

🟡 Schrijf het van je af. Schrijf een brief aan degene die je mist. Zeg wat je niet hebt kunnen zeggen.

🟡 Zoek steun. Een rouwcoach of therapeut kan helpen om het gevoel te onderzoeken en er zachter mee om te gaan.

Misschien hoeft het niet af te zijn

Ik leer steeds meer dat het oké is dat ik verstijfde toen mijn moeder dat zei. Het maakt mijn liefde voor haar niet minder. Het laat alleen zien dat ik mens was, midden in iets wat veel groter was dan ik aankon.

Misschien hoeven afscheid en rouw niet perfect te zijn.

Wil je reageren of jouw ervaring delen?
Voel je vrij om een reactie achter te laten of contact met me op te nemen. Want rouw draag je niet alleen – en schuldgevoel ook niet.